Қизилмия
Қизилмия — пояси тик, бироз шохланган, баландлиги 50-100 (баъзан 200 см гача) бўлган кўп йиллик ўсимликдир. Қизилмиянинг йер ости органлари тупроққа 6-8 метр чуқурликдаги чуқурчадан ва калта қалин кўп бошли йер ости куртакларига чўзилган столонлар (5 дан 20 донагача, узунлиги 1-2 метр) дан иборат илдизпоядан ташкил топади. Қиз куртаклари столонларидан йер усти куртаклари ҳосил бўлади. Ўсимликнинг йер ости органларининг ривожланган тизими (илдизлар, қиз куртаклари бўлган кўплаб столонлар) кучли тармоқ ҳосил қилади ва қизилмия популяциясини сақлашга ёрдам беради.
Ўсимликнинг барглари навбатма-навбат, бирикма, тоқ-пиннат, узунлиги 5 дан 20 см гача, 9-17 та зич еллипс ёки тухумсимон, ялтироқ баргчалар, бироз ёпишқоқ, айниқса пастки қисмида кўп сонли безли бўлади. Баргларнинг қирраси бир оз пастга егилади.
Халқ табобатида қизилмия илдизи йўтал, турли оғриқлари, иситма, ошқозон ярасини даволашда қўлланилади. Ўсимликдан бронхит, сил, нафас қисилишида кенг фойдаланилади.
Қизилмия ревматизм, нефритни даволовчи воситалар тўпламига киритилган, кексалар учун еса ёшартирувчи ва умрни узайтирувчи восита ҳисобланади, ўсимлик кўпинча болалар учун қўлланиладиган рецептларда ҳам учрайди.
Тибет тиббиётида қизилмиянинг илдизлари ва илдизпоялари яллиғланишга қарши, сийдик ҳайдовчи ва експекторан сифатида ишлатилади ва ошқозон яраси, қон томир касалликлари, атеросклероз, буйрак ва сийдик йўлларининг айрим касалликлари, артрит ва ревматизм, заҳарли ҳашоратлар чақиши, бронхиал астма, пневмония, йўталда ишлатилади. Қизилмия дамламалари овқатдан, айниқса қўзиқоринлардан заҳарланишда ишлатилади.
Ҳиндистонда қизилмия илдизлари кўз касалликларини даволашда, кўришни яхшилашда кенг қўлланилади.
Корея тиббиётида қизилмия илдизлари ва илдизпоялари ҳам кўпинча дори рецептларида учрайди. Ўсимлик сил, турли асаб касалликлари ва диабетни даволашда қўлланилади.
Болгар халқ табобатида простата аденомаси натижасида намоён бўладиган қийин сийиш учун илдизларнинг қайнатмасидан фойдаланилади.